Jak jakość kawy speciality zmieniła historię i zapoczątkowała rewolucję w branży?
Od czego zaczęła się historia najlepszych ziaren kawy? Od determinacji i pasji Erny Knutsen, która w latach 60. wkroczyła do świata kawy, mimo że jako kobieta nie miała nawet wstępu do cupping roomu. Pracując w firmie B.C. Ireland w San Francisco, dostrzegła potencjał w małych palarniach, które poszukiwały wyjątkowych ziaren najlepszej jakości i były gotowe za tą jakość zapłacić. W 1974 roku, podczas wywiadu dla Tea & Coffee Trade Journal, po raz pierwszy użyła terminu „specialty coffee”, opisując ziarna kawy pochodzące z mikroregionów o unikalnych warunkach klimatycznych.
To określenie zapoczątkowało nowy ruch w branży, a Knutsen przez kolejne lata wspierała jego rozwój, pomagając małym palarniom dotrzeć do najlepszych surowców i promując kawę jako produkt premium. Dziś kawa speciality dostępna jest na całym świecie, trafiając do kawiarni, palarni i domowych baristów, gdzie zachwyca wyjątkowym smakiem.
W przypadku kawy jakości speciality nie chodzi tylko o bogatą sensorykę, ale też odzwierciedlenie całego procesu – od uprawy kawowca, przez zbiór i obróbkę, aż po finalne wypalenie i sposób zaparzenia. To właśnie dbałość o detale sprawia, że kawa speciality wyróżnia się intensywnym smakiem i złożonym profilem sensorycznym.
Co więcej, kawa speciality oferuje szeroką gamę nut smakowych – od owocowych i kwiatowych po czekoladowe i orzechowe. Aromaty kawy speciality mogą zaskakiwać subtelnością i głębią, a każda filiżanka to unikalne doświadczenie.
Czym wyróżniają się kawy klasy speciality?
Co musisz wiedzieć o kawie nazywanej speciality? To pochodzenie, unikalny terroir, sposób uprawy, selekcji oraz metody obróbki kawy odróżniają ją od kawy komercyjnej. Tylko ziarna najwyższej jakości, często też zbierane ręcznie, trafiają do tej kategorii. Aby kawa mogła nosić miano speciality, musi spełniać kryteria Speciality Coffee Association (SCA), które obejmują ocenę zielonego ziarna, profilu sensorycznego oraz ilość defektów. Według standardów SCA kawa speciality to taka, która uzyskała co najmniej 80 punktów na 100 w cuppingu – sensorycznej ocenie przeprowadzanej przez certyfikowane osoby nazywane Q-Grader. Im wyższy wynik, tym bardziej złożony profil smakowy kawy i wyższa czystość filiżanki. Dodatkowo, kawa 85+ pkt SCA wyróżnia się naprawdę wyjątkową głębią smaku i niezwykle wyszukanymi nutami sensorycznymi.
Wśród rodzajów kawy speciality, kawa arabika jest najbardziej ceniona za swój delikatny smak i złożony aromat. Kawa speciality wyróżnia się nie tylko wysoką jakością ziaren, ale także wyjątkowym procesem produkcji, który pozwala uzyskać różnorodne smaki kawy speciality, od owocowych po czekoladowe czy kwiatowe nuty. Dodatkowo, organizacje takie jak Coffee Quality Institute wspierają inicjatywy mające na celu poprawę jakości kawy na każdym etapie produkcji, od plantacji po filiżankę.
Skąd pochodzi 'speciality coffee’ i co wpływa na jej jakość?
Kraj pochodzenia
Kawy speciality pochodzą z plantacji dbających o zrównoważony rozwój uprawy i terroir, czyli unikalne połączenie gleby, wysokości, wilgotności i klimatu, które nadają ziarnom ich wyjątkowy charakter. Produkcja kawy przebiega w ściśle kontrolowanych, specjalnych warunkach mikroklimatycznych, które zapewniają najwyższą jakość ziaren.
Zbiory
Owoce kawowca zbierane są w większości ręcznie, co pozwala wyselekcjonować tylko dojrzałe wisienki. Brak niedojrzałych i przejrzałych owoców oznacza czysty i zbalansowany profil sensoryczny, który jest kluczowy dla ziaren speciality. To właśnie dzięki starannej selekcji powstają kawy speciality przeznaczone dla wymagających smakoszy, ceniących dobrą jakość kawy. Wysoka punktacja, na poziomie kawy 80+, gwarantuje wyjątkową głębię smaku i aromatu.
Obróbka
Sposób przetwarzania ziaren speciality (np. washed, natural, honey) wpływa na profil smakowy kawy. Obróbka myta (washed) to zazwyczaj kawa o wysokiej kwasowości i przejrzystość smaku, naturalna (natural) to kawa o nutach kwiatowych podkręcona owocową słodyczą, a honey balansuje między nimi.
Wypał
Precyzja, kontrola i koncentracja, a nie przypadek. Wypał jasny dla metod przelewowych, ciemniejszy pod espresso – wszystko po to, by wydobyć z ziaren ich pełny potencjał. Dlatego tak ważne jest, aby wybrać kawę odpowiednią do preferowanej metody parzenia.
Parzenie
Metody parzenia to ostatni element układanki. W przypadku kawy speciality odpowiedni sprzęt np. Drip, AeroPress, Chemex (alternatywne metody parzenia) czy ekspres do kawy eksponuje inne cechy kawy, a dobrze dobrany pozwala odkryć jej pełnię. To właśnie sposób, w jaki zdecydujemy się parzyć kawę, ma kluczowy wpływ na finalny efekt w filiżance. Nam – miłośnikom kawy – zależy nie tylko na kofeinowym pobudzeniu, ale także na delektowaniu się wyjątkowym smakiem naparu. Dlatego dodatkowo należy pamiętać o zmieleniu ziaren kawy bezpośrednio przed zaparzeniem.
Czy kawa z segmentu speciality to tylko wysoka jakość?
Nie tylko! Za każdą filiżanką stoi cała historia – o transparentności, uczciwym handlu i wspieraniu farmerów. Palarnia kawy speciality przykłada dużą wagę do każdego etapu produkcji, dbając o to, by podstawą kawy speciality były starannie wyselekcjonowane ziarna, które przechodzą przez procesy obróbki zachowując swoje naturalne walory. Produkcja kawy speciality opiera się na dbałości o każdy etap – od selekcji owoców po sposób obróbki, co bezpośrednio przekłada się na jakość ziaren kawy. W przeciwieństwie do kawy komercyjnej, segment speciality promuje kawę etyczną, zapewniając odpowiednie wynagrodzenie dla plantatorów i eliminując nieuczciwe praktyki handlowe. To także kawa zrównoważona i organiczna, uprawiana z poszanowaniem środowiska i ekosystemów. Dzięki temu miłośnikom kawy oferowana jest kawa organiczna, która nie tylko smakuje lepiej, ale ma realny wpływ na społeczności zajmujące się uprawą kawowców.
Na co zwracać uwagę przy zakupie?
Podczas wyboru kawy ziarnistej speciality warto kierować się kilkoma kluczowymi czynnikami, by cieszyć się pełnej smaku kawą. Przede wszystkim świeżość – najlepiej wybierać kawę organiczną paloną w ciągu ostatnich kilku tygodni. Świeżo palona kawa zachowuje pełnię aromatów, co sprawia, że napar jest bardziej intensywny i złożony. Równie istotne jest pochodzenie ziaren, ponieważ unikalne terroir, charakterystyczne dla różnych regionów świata, ma bezpośredni wpływ na profil smakowy kawy. Zanim kupisz kawę ziarnistą speciality, odpowiedz sobie na pytanie, z jakiego sprzętu korzystasz najczęściej? Wybierając kawę do ekspresu, zwróć uwagę na typ urządzenia. Kawy speciality przeznaczone do ekspresu ciśnieniowego, czyli kawa do ekspresu automatycznego lub kawa do ekspresu kolbowego, to najczęściej ciemniej wypalane ziarna oznaczone jako „espresso”, które wyróżniają się słodyczą i przyjemną goryczką. Tutaj dobrą opcją może być kawa z Brazylii lub kawa z Gwatemali. Z kolei kawa do ekspresu przelewowego najlepiej smakuje w wersji jasno palonej, podkreślając subtelne nuty i czysty profil.
Znaczenie świeżości, przechowywanie kawy speciality i daty palenia kawy ziarnistej
Podstawą kawy speciality powinna być przede wszystkim świeżość – świeżość i właściwe przechowywanie kawy speciality mają kluczowe znaczenie dla jej jakości i smaku. Aby zachować pełnię aromatów, przechowuj kawę w szczelnym pojemniku, z dala od światła, wilgoci i wysokiej temperatury. Dzięki temu ziarna speciality nie tracą swoich wyjątkowych właściwości. Najlepiej kupować kawę w mniejszych ilościach, aby zawsze cieszyć się jej pełnym potencjałem smakowym.
Warto pamiętać, że dobrej jakości kawa zachowuje swój wyjątkowy profil sensoryczny tylko wtedy, gdy jest odpowiednio przechowywana i świeżo mielona. Choć kawa mielona jest wygodniejsza w użyciu, to właśnie zmielenie ziaren kawy tuż przed przygotowaniem napoju gwarantuje najlepsze doznania smakowe. To kluczowy element rytuału picia kawy, który pozwala odkryć bogactwo aromatów i tekstur. Dzięki temu możemy cieszyć się pełną smaku kawą, która zachwyca swoją świeżością i wyjątkowym charakterem. Kawa speciality oferuje naprawdę wiele dobrego, tylko trzeba się trochę nagimnastykować, żeby umieć skorzystać z jej walorów.
Kawa najwyższej jakości – dlaczego warto ją pić i jak wybrać idealną?
Jeśli pijesz kawę dla smaku – zdecydowanie. Jeśli świeżo palona kawa to dla Ciebie kofeinowy zastrzyk, to kawy klasy speciality mogą sprawić, że zaczniesz doceniać go bardziej. Bo raz spróbujesz dobrze zaparzonej kawy z Etiopii czy Kenii w obróbce washed i nagle okaże się, że kawa ziarnista speciality może smakować jak brzoskwinie, porzeczki albo czekolada deserowa. A wtedy powrót do anonimowych mieszanek może okazać się trudniejszy, niż się wydaje.
Warszawska palarnia kawy speciality INTRO – czyli kawa speciality dostępna w sklepie online
W ofercie kaw speciality dostępnych od INTRO Coffee Roasters znajdziesz spektrum ziaren kawy Arabika, idealnych zarówno do ekspresu, jak i metod przelewowych. Masz ochotę na kawę o nutach czekolady? Kawa z Brazylii (BRAZIL, CERRADO) lub kawa z Kostaryki (CHOCO CLASSIC) to doskonały wybór. A może wolisz bardziej owocowe lub kwiatowe akcenty? Kawa z Etiopii, czyli kawa o niskiej kwasowości (FLORAL), kawa z Kenii, czyli kawa o wysokiej kwasowości (FRUITY) lub kawa z Gwatemali, czyli kawa do ekspresu ciśnieniowego (GUATEMALA, ACATENANGO) zachwycą Cię swoją złożonością. Wszystkie nasze propozycje to świeżo palona kawa, która wydobywa aromatyczny posmak.
Jeśli chcesz lepiej poznać ten kawowy świat, warto spróbować speciality i odkryć jej niepowtarzalny charakter. Zrób to z INTRO! Wierzymy, że zakup kawy z naszej palarni idealnie uzupełni Twój codzienny rytuał.
